Reguła wyborcza JOW z szerszym komentarzem Akademia JOW16 października 2013 Siedem kardynalnych zasad wybierania posłów do Sejmu RP, postulowanych przez Ruch Obywatelski na rzecz Jednomandatowych Okręgów Wyborczych (JOW), utworzony przez śp. Jerzego Przystawę (wytyczne dla ducha i litery prawa wyborczego, regulującego tryb wyborów sejmowych). 1. Równa dla każdego pełnoprawnego obywatela Polski swoboda indywidualnego kandydowania na posła. – Dla dokonania rejestracji, kandydujący stawia się osobiście w Okręgowej Komisji Wyborczej i składa: pisemne poparcie co najmniej dziesięciu wyborców danego okręgu oraz dowód wpłaty kaucji, ze środków własnych kandydata, która jest zwracana, jeśli kandydat uzyska minimum 5% ważnie oddanych głosów (taki sposób zgłaszania kandydatury respektuje gwarantowane polską Konstytucją prawo każdego obywatela do swobodnego ubiegania się o mandat posła,…
Reguła wyborcza JOW Akademia JOW14 września 2013 Kardynalne zasady wybierania posłów do Sejmu RP, postulowane przez Ruch Obywatelski na rzecz Jednomandatowych Okręgów Wyborczych (JOW), utworzony przez śp. prof. Jerzego Przystawę ... więcej
Wybory do parlamentu Malty Akademia JOW9 maja 2011 W dzisiejszym odcinku Akademii JOW przyjrzymy się wyborom do parlamentu Malty. Na samym początku należy zaznaczyć, iż według maltańskiej konstytucji parlament składa się formalnie z Izby Reprezentantów oraz prezydenta, co jest rozwiązaniem niewątpliwie oryginalnym. Jednak w celu uniknięcia niejasności poniżej mianem parlamentu będę określał jedynie Izbę Reprezentantów. Składa się ona z przynajmniej z 65 członków wybieranych na okres nie dłuższy niż pięć lat w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i proporcjonalnych, w trzynastu pięciomandatowych okręgach. Czynne i bierne prawo wyborcze przysługuje obywatelom, którzy ukończyli 18 lat i mieszkają w kraju. Każdy kandydat jest zobowiązany wpłacić kaucję w wysokości równej 100 dolarom amerykańskim, która przepada w razie…
Wybory do Zgromadzenia Narodowego w Republice Południowej Afryki Akademia JOW30 kwietnia 2011 W tym tygodniu w Akademii JOW przyjrzymy się wyborom do Zgromadzenia Narodowego w Republice Południowej Afryki, w której obowiązuje specyficzna ordynacja proporcjonalna. Zgodnie z Konstytucją RPA Zgromadzenie Narodowe nie może liczyć mniej niż 350 i nie więcej niż 400 posłów. Liczba ta jest każdorazowo ustalana w drodze ustawy. Czynne i bierne prawo wyborcze przysługuje każdemu obywatelowi RPA, który ukończył 18 lat. Aby wziąć udział w wyborach należy się zarejestrować. Zgodnie z ordynacją wyborczą może to uczynić każdy obywatel, mający czynne prawo wyborcze oraz posiadający dokument potwierdzający jego tożsamość. Aby wziąć udział w wyborach partie muszą zostać zarejestrowane i złożyć przedstawicielowi Komisji Wyborczej listy kandydatów, oświadczenia…
Wybory do izraelskiego Knesetu Akademia JOW20 kwietnia 2011 W dzisiejszym odcinku Akademii JOW przyjrzymy się wyborom do izraelskiego parlamentu zwanego Knesetem. Kneset jest parlamentem jednoizbowym składającym się ze 120 deputowanych wybieranych na 4-letnią kadencję. O wielkości jednoizbowej legislatywy zdecydowała jeszcze Tymczasowa Rada Państwa, ponieważ tak zwane Wielkie Zgromadzenie (naczelna rada religijna Żydów), ustanowione w V w. p.n.e. i istniejące do II w. p.n.e., składała się ze 120 mężczyzn. Czynne prawo wyborcze posiadają obywatele, którzy do dnia wyborów ukończyli 18 lat. Bierne prawo wyborcze uzyskują obywatele z chwilą ukończenia 21 lat. Wybory odbywają się według ordynacji proporcjonalnej, która przewiduje 1,5% próg wyborczy, a tamtejszą specyfiką jest, że cały kraj stanowi jeden wielki okręg wyborczy.…
Wybory do Bundestagu w Niemczech Akademia JOW11 kwietnia 2011 W dzisiejszym odcinku Akademii JOW przyjrzymy się wyborom do niemieckiego Bundestagu, w których obowiązuje ordynacja mieszana. Prawo głosowania w wyborach posiada „każdy Niemiec” (jak ujęto to w ustawie), który ukończył 18 rok życia i przebywa na terytorium Niemiec przynajmniej 3 miesiące. Bierne prawo wyborcze przysługuje osobom, które skończyły 21 lat. Aby móc kandydować w okręgu jednomandatowym wystarczy przedstawić kandydaturę popartą 200 podpisami mieszkańców okręgu. Należy zwrócić jednak uwagę na specyficzne rozwiązanie niemieckiego systemu partyjnego. Ordynacja wyborcza nie tylko uniemożliwia wyborcy wskazanie kandydata spośród umieszczonych na liście (czyli w praktyce to władze partii określają, kto ma zostać deputowanym , przez kolejność umieszczania go na liście…
Wybory do Zgromadzenia Narodowego we Francji Akademia JOW6 kwietnia 2011 W dzisiejszym wydaniu Akademii JOW przyglądamy się wyborom do Zgromadzenia Narodowego we Francji, które odbywają się w jednomandatowych okręgach wyborczych, ale na trochę innych zasadach niż w Wielkiej Brytanii czy USA. Francuskie Zgromadzenie Narodowe od 1985 r. liczy 577 deputowanych, z czego 555 pochodzi z Francji metropolitalnej, a pozostałe 22 z terytoriów zamorskich. Ich kadencja trwa 5 lat, a wybierani są w wyborach powszechnych i bezpośrednich według systemu większościowego w okręgach jednomandatowych. Czynne prawo wyborcze przysługuje wszystkim obywatelom francuskim, posiadającym pełnię praw cywilnych i politycznych, po ukończeniu 18. roku życia. Osoba taka musi być wpisana na listę wyborców w swoim okręgu wyborczym , co następuje…
Wybory do Kongresu w Stanach Zjednoczonych Akademia JOW29 marca 2011 W dzisiejszym odcinku Akademii JOW przyjrzymy się wyborom do Kongresu Stanów Zjednoczonych, które podobnie jak w przypadku brytyjskiej Izby Gmin odbywają się w jednomandatowych okręgach wyborczych. Na początku jednak, aby zrozumieć fenomen funkcjonowania demokracji w USA, należy powiedzieć słów kilka o nietypowym systemie partyjnym. Partie polityczne w Stanach nie są takimi samymi, jakie znamy z Polski czy innych krajów europejskich. Nie występują w nich np. deklaracje wstąpienia, składki członkowskie czy legitymacje partyjne. Członek partii to po prostu wyborca oddający głos na jej kandydatów. Amerykańskie ugrupowania partyjne to typowe machiny wyborcze, adresujące swe programy do jak największych grup społecznych i nastawione na osiągnięcie sukcesu w wyborach.…
Wybory do Izby Gmin w Wielkiej Brytanii Akademia JOW21 marca 2011 Dzisiejszym odcinkiem Akademii JOW rozpoczynamy nowy cykl, w którym będziemy prezentować pokrótce jak wyglądają wybory parlamentarne w różnych demokracjach świata. W pierwszym odcinku przyjrzymy się Wielkiej Brytanii, która według nas posiada najlepszy system wyborczy – oparty na głosowaniu w jednomandatowych okręgach wyborczych i powszechnym biernym prawie wyborczym. Kadencja Izby Gmin trwa maksymalnie 5 lat, lecz partia rządząca w dowolnym momencie (czyt.: najdogodniejszym dla siebie) może zaproponować monarsze rozwiązanie pierwszej izby parlamentu, a ten – zgodnie ze zwyczajem konstytucyjnym – rozwiązuje ją, tym samym doprowadzając do wyborów. Powszechne wybory do Izby Gmin odbywają się według ordynacji większościowej (większość względna – kandydat z największą liczbą głosów wygrywa)…
Mandat przedstawicielski Akademia JOW7 marca 2011 Mandat przedstawicielski to upoważnienie do działania w imieniu wyborców, udzielone poprzez wybory. Obejmuje prawo do przedstawiania opinii i głosowania nad kwestiami będącymi przedmiotem debaty i dyskusji. Mandat udzielany jest na czas ograniczony (czas jego trwania nazywany jest kadencją). Możemy wyróżnić dwa rodzaje mandatu przedstawicielskiego: 1. Mandat wolny – opiera się na trzech założeniach: a. Deputowany jest przedstawicielem całego narodu; b. Zachowuje prawo do działania zgodnie z własnymi poglądami i orientacjami politycznymi; c. Nie może być odwołany przed upływem kadencji. 2. Mandat imperatywny – jest przeciwieństwem mandatu wolnego i zakłada, że; a. Deputowany jest przedstawicielem wyłącznie wyborców swojego okręgu; b. Jest on zobowiązany do uwzględnienia opinii…
Próg wyborczy (klauzula zaporowa) Akademia JOW28 lutego 2011 Próg wyborczy zwany inaczej klauzulą zaporową to mechanizm stosowany w proporcjonalnych systemach wyborczych. Jego celem jest ustalenie procentowego poziomu głosów, jaki partia musi osiągnąć w skali całego kraju, by móc dostać się do parlamentu. Mechanizm ten jest stosowany przede wszystkim dlatego, by zapobiec zbyt dużemu rozdrobnieniu partyjnemu w parlamencie. W Polsce próg wyborczy został wprowadzony po raz pierwszy w 1993 r. po doświadczeniach Sejmu wybranego w 1991 r., a w którym funkcjonowało niemal 20 partii politycznych, niezdolnych do efektywnego rządzenia. Obecnie próg wyborczy wynosi w wyborach do Sejmu RP 5% dla partii politycznych, a 8% dla koalicji partyjnych.
Jak wybieramy w Polsce posłów, czyli zasady funkcjonowania… Akademia JOW21 lutego 2011 Zgodnie z zapowiedzią w dzisiejszym odcinku przyjrzymy się dokładniej jednej z formuł przeliczania głosów na mandaty, którą stosuje sie w wyborach do Sejmu RP – formule d’Hondta. Formuła d’Hondta należy do grupy tzw. formuł największych średnich. Polega ona na tym, iż liczbę wszystkich głosów uzyskanych przez konkretną partię polityczną w danym okręgu dzielimy przez kolejne liczby całkowite (1, 2, 3, 4 itd.). Taki zabieg powtarzamy z głosami pozostałych partii politycznych w danym okręgu wyborczym. Mandaty uzyskują te partie, które otrzymały kolejne najwyższe wyniki, uzyskane z tak przeprowadzonej operacji. A jeżeli chodzi o przydział mandatów poszczególnym kandydatom, otrzymują je ci, którzy w ramach danej listy…
