Próg wyborczy (klauzula zaporowa)

Akademia JOW28 lutego 2011

Próg wyborczy zwany inaczej klauzulą zaporową to mechanizm stosowany w proporcjonalnych systemach wyborczych. Jego celem jest ustalenie procentowego poziomu głosów, jaki partia musi osiągnąć w skali całego kraju, by móc dostać się do parlamentu. Mechanizm ten jest stosowany przede wszystkim dlatego, by zapobiec zbyt dużemu rozdrobnieniu partyjnemu w parlamencie. W Polsce próg wyborczy został wprowadzony po raz pierwszy w 1993 r. po doświadczeniach Sejmu  wybranego w 1991 r., a w którym funkcjonowało niemal 20 partii politycznych, niezdolnych do efektywnego rządzenia. Obecnie próg wyborczy wynosi w wyborach do Sejmu RP 5% dla partii politycznych, a 8% dla koalicji partyjnych.

Jak wybieramy w Polsce posłów, czyli zasady funkcjonowania…

Akademia JOW21 lutego 2011

Zgodnie z zapowiedzią w dzisiejszym odcinku przyjrzymy się dokładniej jednej z formuł przeliczania głosów na mandaty, którą stosuje sie w wyborach do Sejmu RP – formule d’Hondta.   Formuła d’Hondta należy do grupy tzw. formuł największych średnich. Polega ona na tym, iż liczbę wszystkich głosów uzyskanych przez konkretną partię polityczną w danym okręgu dzielimy przez kolejne liczby całkowite (1, 2, 3, 4 itd.). Taki zabieg powtarzamy z głosami pozostałych partii politycznych w danym okręgu wyborczym. Mandaty uzyskują te partie, które otrzymały kolejne najwyższe wyniki, uzyskane z tak przeprowadzonej operacji. A jeżeli chodzi o przydział mandatów poszczególnym kandydatom, otrzymują je ci, którzy w ramach danej listy…

Proporcjonalne typy systemów wyborczych

Akademia JOW14 lutego 2011

Kontynuujemy w Akademii JOW nasz cykl o systemach wyborczych. Tym razem przyjrzymy się systemom proporcjonalnym.   Możemy wyróżnić dwa podstawowe typy proporcjonalnych systemów wyborczych:   a.    System list partyjnych – opiera się na założeniu, że głosujący musi dokonać wyboru pomiędzy listami kandydatów zgłoszonych przez partie polityczne, bądź pomiędzy kandydatami w ramach jednej bądź kilku list. W każdym jednak przypadku „oferta” pochodzi od partii politycznych, a kandydaci pozostają jej reprezentantami.   Wyróżniamy kilka kryteriów, na podstawie których możemy stworzyć wewnętrzną klasyfikację systemów list partyjnych, np. ze względu na uprawnienia wyborców - czy mogą oni wskazać tylko na preferowaną listę partyjną, czy wybrać jakiegoś kandydata z konkretnej…

Większościowe typy systemów wyborczych

Akademia JOW7 lutego 2011

W Akademii JOW zaczyamy opisywać typy systemów wyborczych. Jako pierwsze  przedstawiamy systemy większościowe.   Możemy wyróżnić dwa podstawowe typy większościowych systemów wyborczych:   Systemy większościowe oparte na większości względnej (występują m.in. w Wielkiej Brytanii, USA, Kanadzie), czyli tzw. „klasyczne JOWy” – postulowany przez nasz Ruch. W tym wypadku rywalizacja przebiega w jednomandatowych okręgach wyborczych (tzn. jedynie jeden kandydat z okręgu może zdobyć mandat), a do zdobycia mandatu wystarczy uzyskanie względnej większości głosów. Innymi słowy, trzeba uzyskać najwięcej głosów spośród wszystkich kandydatów, ale nie ważne jest „o ile więcej” – wystarczy choćby jeden.   Systemy większościowe oparte na większości absolutnej – wybory odbywają się w okręgach…

Co to jest system wyborczy?

Akademia JOW31 stycznia 2011

Drugim zagadnieniem, które chcielibyśmy wyjaśnić w naszym cyklu jest system wyborczy. Mówiąc najprościej jest to zbiór reguł, dzięki któremu przekształcamy preferencje wyborców w postaci ich głosów na mandaty dla partii i poszczególnych kandydatów.   Ważnym elementem systemu wyborczego jest formuła wyborcza. Możemy wyróżnić następujące formuły: Większościową – w tym wypadku mandat zdobywa ten spośród kandydatów, który otrzyma większość głosów w okręgu. Może to być większość względna (tzn. nie trzeba przekroczyć progu 50% uzyskanych głosów) – tak jak np. w Wielkiej Brytanii, USA i tak jak postuluje Ruch JOW. Może to też być większość absolutna (konieczne jest przekroczenie przez kandydata progu 50% uzyskanych głosów, a jeżeli…

Co to jest ordynacja wyborcza?

Akademia JOW23 stycznia 2011

Najprościej rzecz ujmując ordynacja wyborcza to ustawa, która zawiera reguły postępowania odnoszące się do wyborów. Możemy ją  podzielić na cztery podstawowe części. Po pierwsze są to tak zwane zasady prawa wyborczego takie jak powszechność wyborów, równość, bezpośredniość oraz tajność (w Polsce w wyborach do Sejmu możemy mówić o piątej zasadzie ujętej w Konstytucji RP – proporcjonalności).   Drugim elementem są normy organizacyjno-techniczne i polityczne, czyli regulujące takie kwestie jak np. sposób zarządzania wyborów, zasady ustalania okręgów wyborczych, kwestie zgłaszania kandydatów czy prowadzenia kampanii wyborczej.   Trzecią, kluczową częścią ordynacji wyborczej są zasady ustalania wyników wyborów czyli mówiąc prościej system wyborczy (pojęcie to dokładniej wyjaśnimy w…