W dzisiejszym odcinku Akademii JOW przyjrzymy się wyborom do niemieckiego Bundestagu, w których obowiązuje ordynacja mieszana.
Prawo głosowania w wyborach posiada „każdy Niemiec” (jak ujęto to w ustawie), który ukończył 18 rok życia i przebywa na terytorium Niemiec przynajmniej 3 miesiące. Bierne prawo wyborcze przysługuje osobom, które skończyły 21 lat. Aby móc kandydować w okręgu jednomandatowym wystarczy przedstawić kandydaturę popartą 200 podpisami mieszkańców okręgu. Należy zwrócić jednak uwagę na specyficzne rozwiązanie niemieckiego systemu partyjnego. Ordynacja wyborcza nie tylko uniemożliwia wyborcy wskazanie kandydata spośród umieszczonych na liście (czyli w praktyce to władze partii określają, kto ma zostać deputowanym , przez kolejność umieszczania go na liście wyborczej), ale nawet precyzuje , iż z ramienia partii politycznej może zostać zgłoszona jedynie kandydatura osoby zatwierdzonej w tajnym głosowaniu członków partii lub ich delegatów dla danego okręgu.
System wyborczy Niemiec jest połączeniem systemu większościowego i proporcjonalnego. Połowa miejsc jest obsadzana w jednomandatowych okręgach wyborczych według systemu większościowego (większość względna). Natomiast druga połowa deputowanych jest wybierana w wyborach proporcjonalnych. Wielomandatowym okręgiem wyborczym jest w tym wypadku kraj związkowy. Kandydować można jednocześnie w okręgu jednomandatowym i z listy partyjnej (w dowolnym kraju związkowym). Postanowienia te pozwalają partii wprowadzić do Bundestagu ważnych dla niej polityków, niezależnie od zaufania społecznego, jakim się cieszą.
W związku z takim podziałem mandatów każdy wyborca dysponuje dwoma głosami. „Głos pierwszy” (Erststimme) oddawany jest na kandydata w jednomandatowym okręgu wyborczym, natomiast „głos drugi” (Zweitstimme) na jedną z wystawionych w danym kraju list partyjnych. W jednomandatowych okręgach wyborczych wybrany zostaje ten kandydat, który uzyska zwykłą większość głosów. Jednak partia polityczna może utrzymać zdobyte mandaty, jeżeli jej kandydaci osiągną sukces w przynajmniej trzech takich okręgach.
Natomiast dokonując podziału mandatów z list partyjnych czyni się to w odniesieniu do każdego kraju oddzielnie. Liczba mandatów do obsadzenia undestaguw każdym kraju jest zależna od liczby mieszkańców. Podział mandatów odbywa się zgodnie z systemem proporcjonalnym (d’Hondta). W podziale mandatów mogą uczestniczyć wyłącznie te partie, które zdobyły co najmniej 5% głosów lub uzyskały co najmniej 3 mandaty w okręgach jednomandatowych. Głosy „drugie”, oddane na partie, która nie uczestniczyła w podziale mandatów, przepadają.
Wyborca ma prawo oddać głos bez żadnych ograniczeń, może więc „głos pierwszy” oddać na imiennie określonego kandydata jednej partii, a w wyborach proporcjonalnych „głos drugi” oddać na listę innej partii.
W oparciu o:
R. Balicki, Ustroje państw współczesnych, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2003.
- Apel otwarty do Prezydenta RP i kandydatów na Urząd Prezydenta - 7 lutego 2025
- Walne Zgromadzenie Stowarzyszenia JOW – 29.06.2024 - 13 czerwca 2024
- 30-lecie Ruchu JOW. Relacja video - 9 stycznia 2024
- Program VIII Listopadowej Konferencji Ruchu JOW - 29 października 2022
- VIII Listopadowa Konferencja Ruchu JOW – 5.11.2022 - 25 października 2022
- Walne Zgromadzenie Stowarzyszenia JOW - 16 czerwca 2022
- Konferencja Ruchu JOW – 20.11.2021 - 17 listopada 2021
- Debata ustrojowa – Finansowanie partii politycznych - 19 października 2021
- Walne Zgromadzenie Stowarzyszenia JOW - 6 lipca 2021
- Debata ustrojowa – system prezydencki czy parlamentarno-gabinetowy - 27 czerwca 2021