W tym tygodniu w Akademii JOW przyjrzymy się wyborom do Zgromadzenia Narodowego w Republice Południowej Afryki, w której obowiązuje specyficzna ordynacja proporcjonalna.
Zgodnie z Konstytucją RPA Zgromadzenie Narodowe nie może liczyć mniej niż 350 i nie więcej niż 400 posłów. Liczba ta jest każdorazowo ustalana w drodze ustawy. Czynne i bierne prawo wyborcze przysługuje każdemu obywatelowi RPA, który ukończył 18 lat.
Aby wziąć udział w wyborach należy się zarejestrować. Zgodnie z ordynacją wyborczą może to uczynić każdy obywatel, mający czynne prawo wyborcze oraz posiadający dokument potwierdzający jego tożsamość. Aby wziąć udział w wyborach partie muszą zostać zarejestrowane i złożyć przedstawicielowi Komisji Wyborczej listy kandydatów, oświadczenia kandydata oraz deklarację poparcia kandydata, podpisaną przez kierownictwo partii i członków i potwierdzającą, że kandydaci mogą w świetle konstytucji brać udział w elekcji.
W wyborach stosuje się ordynację proporcjonalną. Połowa mandatów obsadzana jest w dziewięciu regionalnych, wielomandatowych okręgach wyborczych. Drugą połowę mandatów zajmują kandydaci z list ogólnokrajowych poszczególnych ugrupowań. Wyborca oddaje tylko jeden głos – na listę regionalną. Liczba mandatów zdobytych z listy krajowej wyliczana jest automatycznie, na podstawie wyników w okręgach. Stosuje się przy tym zasadę, iż ugrupowanie otrzymuje cztery mandaty z listy krajowej za każdy procent poparcia, jaki uzyskało w wyborach w skali całego kraju (po zsumowaniu głosów ze wszystkich okręgów).
Konstytucja RPA przewiduje dwie sytuacje, w których poseł może utracić mandat – gdy utraci bierne lub czynne prawo wyborcze oraz gdy jest nieobecny na obradach bez uzyskania na to zgody, w okolicznościach ustalonych przez Zgromadzenie, jako powodujące utracenie mandatu. Każdy poseł, chcąc opuścić obrady na dłużej niż piętnaście kolejnych dni, musi otrzymać zgodę Izby lub Komisji uprawnionej do wydawania takiej zgody.
Opracowane na podstawie:
K.A. Wojtaszczyk (red.), Systemy polityczne wybranych państw, wyd. Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa 2004;
pl.wikipedia.org
- Apel otwarty do Prezydenta RP i kandydatów na Urząd Prezydenta - 7 lutego 2025
- Walne Zgromadzenie Stowarzyszenia JOW – 29.06.2024 - 13 czerwca 2024
- 30-lecie Ruchu JOW. Relacja video - 9 stycznia 2024
- Program VIII Listopadowej Konferencji Ruchu JOW - 29 października 2022
- VIII Listopadowa Konferencja Ruchu JOW – 5.11.2022 - 25 października 2022
- Walne Zgromadzenie Stowarzyszenia JOW - 16 czerwca 2022
- Konferencja Ruchu JOW – 20.11.2021 - 17 listopada 2021
- Debata ustrojowa – Finansowanie partii politycznych - 19 października 2021
- Walne Zgromadzenie Stowarzyszenia JOW - 6 lipca 2021
- Debata ustrojowa – system prezydencki czy parlamentarno-gabinetowy - 27 czerwca 2021
